جایگاه آینده ی ترکیه در" ناتو "
وقتی درشرائط بسیارپیچیده ی داخلی وبین المللی،تصمیمات مهم به سرعت اتخاذ شوند، درک پیامدهای ژئواستراتژیک وبلند مدت این تصمیمات،برای همگان میسّرنیست. "اعتماد" و "اعتبار" که اساس روابط انسانی وبین المللی است، می تواند دراین شرائط خدشه دارگردد وبازسازی آن سالها به طول بیانجامد.تصمیم آمریکابه خارج کردن نیروهایش ازسوریه،مصداق همین وضع است.این تصمیم، ازاعتماد واعتبارآمریکا نزد متحدین منطقه ای وجهانی اش ، کاست.تصمیم سرنوشت سازی که دونالد ترامپ درششم اکتبر ودرپی مکالمه ی تلفنی با رجب طیب اردوغان اتخاذ کرد،موجی ازانتقاد علیه او برانگیخت.حتی مهمترین متحدین هم حزبی ترامپ نیز به تصمیم او مبنی برصدورمجوز برای حمله ی ترکیه به مناطق کردنشین سوریه، اعتراض کردند.
ترکیه قصددارد منطقه ای به طول 480 وعمق 32 کیلومترراازوجود کردهای سوریه پاکسازی کرده وبخش عمده ی پناهجویان سوری مقیم این کشوررا درآنجا سکنی دهد.اردوغان سعی دارد دربلند مدت،این منطقه ی حائل را به ستگاه 65/3 میلیون پناهجوی سوری مقیم ترکیه تبدیل کند.او بااینکار،نه تنها ازاحساسات ضد خارجی درداخل کشورمی کاهد و حمایت افکارعمومی این کشوررابرای انتخابات آینده ی ریاست جمهوری جلب می کند، بلکه پناهجویان عرب را نیز همچون سدّی سدید میان کردهای ترکیه وسوریه قرارمی دهد.به موجب این پروژه ی جاه طلبانه، باید 140 روستا و10 شهرجدید درمنطقه ی حائل احداث شود که تنها فازنخست آن 4/26 میلیارددلارهزینه دربردارد.
چند روز بعد از حمله ی ترکیه به سوریه،مجلس نمایندگان آمریکا،باحمایت بخشی ازنمایندگان جمهوریخواه،قطعنامه ای رادرمحکومیت تصمیم ترامپ ووم ادامه ی حمایت ازکردهای سوریه تصویب کرد.اما سرخوردگی ازتهای ترامپ،فقط به داخل آمریکا محدود نمی شود وبتدریج کل منطقه ی خاورمیانه وجهان رادربرمی گیرد.بی عملی دولت ترامپ دربرابرحمله به تاسیسات نفتی عربستان ونیزعقب کشیدن نیروهای آمریکائی ازخاک سوریه،ازاعتبار تعهدات امنیتی آمریکادرقبال متحدین این کشور کاسته است تاجائیکه برخی ازآنها درصدد یافتن جایگزین برای همکاری اقتصادی وامنیتی باآمریکابرآمده اند.افزایش تحرکات ی روسیه وچین درماههای اخیرنیزدرهمین چهارچوب قابل ارزیابی می باشد.توئیت های دونالد ترامپ نیزبه این باوردامن زده است.اودریکی ازاین توئیتها می نویسد: "آمریکا تاکنون 8 تریلیون دلارخرج جنگ درخاورمیانه وحفظ امنیت این منطقه کرده است . هزاران نفراز سربازان رشید مادراین راه کشته ویابه شدت زخمی شده اند. میلیونهانفرنیز تاکنون دراین جنگها جان باخته اند. دخالت درخاورمیانه، بدترین تصمیمی است که آمریکا درطول تاریخ خود اتخاذ کرده است." . این چرخش ناگهانی درت آمریکا،متحدین این کشوررا بهت زده کرده واعتبار تعهدات امنیتی این کشوررازیرسئوال برده است.کشورهای خاورمیانه،بتدریج به این نتیجه می رسند که دولت ترامپ،همان ت اوباما رامبنی بر خارج کردن آمریکاازمناقشات منطقه ای، دنبال می کند.
ازسوی دیگر،خروج سریع نیروهای آمریکائی ازسوریه،پیامدهای عمیقی نیزبرای ت دفاعی این کشوردارد.آمریکادیگربه شبکه های داعش دسترسی اطلاعاتی وعملیاتی ندارد.بدنبال خروج آمریکا،نیروهای ائتلاف ضدداعش،بویژه فرانسه وانگلیس نیزخاک سوریه راترک می کنند.رابطه ی آمریکابانیروهای دموکراتیک سوریه،بویژه گردانهای مدافع خلق، قطع می شود.محبوسین داعشی،دیریازودازبند رهاشده وجذب صفوف داعش می شوند ویا به ابزاری دردست حکومت بشاراسد تبدیل می شوند.آمریکاهمچنین کنترل خودرابرنیروهای نیابتی ایران درسوریه ازدست خواهدداد وروسیه نیزسرانجام کنترل آسمان شمالشرق سوریه رابدست می گیرد وبه یک پیروزی استراتژیک دررقابت باآمریکا نائل می شود.ازاین پس، گزینه های دفاعی آمریکا محدود می شوند وهرگونه اقدام این کشوردرمنطقه،نخست باید باترکیه، روسیه ونیروهای نیابتی آنها هماهنگ گردد.آمریکا دیگرنمی تواند تروریستهای سوری رامورد حمله ی هوائی قراردهد وبایدبرای اینکارازروسیه مجوزبگیرد.ازسوی دیگر،آمریکا باید درروابط استراتژیک خود باترکیه بازنگری کرده وبیشتربرروی اسرائیل، عراق، اردن ولبنان حساب کند.ازهمه مهمتراینکه، این اقدامات بایددرهماهنگی بامتحدینی انجام گیرد که درپای بندی آمریکا به تعهدات امنیتی خود، دچارتردید شده اند.
"مارک اسپر"وزیردفاع آمریکا،اخیراًگفت که به ترکیه هشدارداده است که پافشاری برعملیات سوریه،نه تنها به روابط این کشورباآمریکا صدمه می زند، بلکه حضور ترکیه درناتو رانیززیرسئوال می برد.براستی عملیات سوریه، چه تاثیری برروابط ترکیه باناتودارد؟ اگرچه اقدامات اخیرترکیه،بویژه خرید سیستم دفاع هوائی اس – 400 ازروسیه،سرکوب آزادیهای دموکراتیک درکشور، وحمله به شمالشرق سوریه،بااصول مندرج درمنشورناتو که درسال 1952 به امضای این کشوررسید،همخوانی ندارد،اما بدلائل متعدد،هنوزترکیه وناتو به شدت به یکدیگر وابسته اند.اولاً ، ترکیه باورود به ناتو،برظرفیت وتوان این پیمان افزود. این کشور اکنون دومین ارتش بزرگ ناتوراداراست وبیش ازدیگرکشورهای عضو،دراین پیمان هزینه می کند.سال گذشته،ترکیه 110 میلیون دلاردرناتوهزینه کرد وبه یکی از معدود متحدین آمریکا بدل شد که به هدف اختصاص 2 درصدازتولید ناخالص داخلی به هزینه های دفاعی نائل شده است.درمقابل، ترکیه ازتوان بازدارندگی ناتو دربرابرروسیه وایران ،بهره مند گردیده وبه تجهیزات وادوات پیشرفته ی نظامی غرب دسترسی پیداکرده است.ثانیاً ، موقعیت ژئواستراتژیک ترکیه درمیان اروپا،آسیا و خاورمیانه، ونیزپایگاههای نظامی ناتو درخاک این کشور،دسترسی این پیمان به خاورمیانه،دریای سیاه وخلیج فارس راتسهیل کرده است. جنگ اول خلیج فارس ونیزعملیات ائتلاف ضدداعش،بدون استفاده ارامکانات ترکیه ممکن نبود.بعلاوه،ازسال 1936 به بعد،ترکیه کنترل دو آبراه مهم بین المللی(تنگه های بسفر و داردانل) رابدست گرفته است که دریای سیاه راازطریق دریای اژه به دریای مدیترانه متصل می کنند.این گذرگاهها،اهمیتی روزافزون برای تجارت بین المللی وتحرکات نظامی کسب کرده اند.فرماندهی نیروی زمینی ناتو در " ازمیر" ترکیه مستقراست وچند سیستم راداری فوق پیشرفته ،برای اعلام خطرسریع ورهگیری حملات موشکی احتمالی،درخاک این کشورمستقرمی باشند. ثالثاً ، ناتو ازدیرباز هدف استراتژیک روسیه برای بهره برداری از اختلافات آمریکا وترکیه، به منظور تضعیف ناتو،قرارداشته است.پس ازکودتای 2016 درترکیه،روسیه درصدد بهبود روابط باآنکارابرآمد وسرمایه گذاری ی، اقتصادی و نظامی هنگفتی دراین راه انجام داد.نقش ترکیه درناتو طی دوران جنگ سرد،برای غرب حیاتی بود.این کشور، سدّی دربرابر نفوذ شوروی درآسیای مرکزی وخاورمیانه محسوب می شد.امروزنیز، همکاری نزدیک روسیه باایران وسوریه، مخالف منافع بلند مدت ترکیه درمنطقه می باشد.همین تضاد منافع، درمورد اوکراین و ناگورنوقره باغ نیز وجوددارد. ترکیه مخالف اشغال اوکراین وقره باغ می باشد. رابعاً ، ترکیه درعملیات پاسداری ازصلح درخاورمیانه وآفریقا، حضوری فعال دارد.مشارکت این کشور درمقابله با راهزنی دریائی درخلیج عدن، بسیارچشمگیربود.این کشور همچنین به همراه آمریکا،آلمان وایتالیا، مهمترین نیروهای ائتلاف درافغانستان محسوب می شوند که به عملیات نظامی وبشردوستانه دراین کشورمشغولند.ترکیه اکنون از 65/3 میلیون پناهجوی سوری میزبانی می کند ودرمبارزه باتروریسم،همکاری نزدیک اطلاعاتی باآمریکا واروپا دارد. اگرچه اصطکاک های موجوددر روابط ترکیه – ناتو برکسی پوشیده نیست،اماآنچه مسلم است اینکه درحال حاضر وتاآینده ای قابل پیش بینی،ترکیه به ناتو وناتو به ترکیه نیازمند است.
www.fmohammadhashemi.blogfa.com
ترکیه ,ی ,آمریکا ,ناتو ,کرده ,های ,این کشور ,می شوند ,ی ترکیه ,است که ,کرده است
درباره این سایت