" شن ژن " شهر جوانان

" شن ژن" ، شهر جوانان
اززمانهای قدیم، مردم جهان، شهرجوانان رادررویاهای خود می دیدند: شهری که درآن، سالخوردگان جائی نداشته وهرکس به آنجا پا بگذارد، هرگز پیر نمی شود. اما هیچکس تصورنمی کرد که روزی شهر" شن ژن" درچین، بعنوان شهرجوانان شناخته شود. این شهرکه درمرزهنگ کنگ قراردارد، طی 25 سال اخیر، ازیک دهکده ی کوچک ماهیگیری به یک منطقه ی بزرگ شهری باجمعیت ده میلیون نفرتبدیل شده است. شن ژن به عنوان نخستین منطقه ی ویژه ی تجاری چین، الگوئی برای اصلاحات اقتصادی دردیگرنقاط کشورقرارگرفت وازاواخردهه ی 1970، بدستور " دنگ شیائوپینگ" درب خودرا بروی جهان خارج گشود وبه دروازه ی اقتصادی چین تبدیل شد.یکی ازویژگیهای جالب این شهر، میانگین نازل سن شهروندان آن است که حدود 27 سال می باشد وسالهاست که ثابت باقی مانده است. وضعیت سنّی مردم این شهر، درنقطه ی مقابل بقیه ی نقاط چین قراردارد که به سرعت پیرمی شوند.
95 درصد ساکنین شن ژن، مهاجرانی هستند که ازدیگرنقاط چین به این شهرآمده اند ولذا، جوانی جمعیت آن مدیون پدیده ی مهاجرت است وزادوولد داخلی درآن نقشی ندارد. جذابیت شن ژن برای جوانان( وحتی نوجوانان) چینی ازآنجاناشی می شود که صنایع این شهر،پذیرای نیروی کارجوانی است که درجستجوی درآمد سرشار، شهرودیارخودراترک می گوید.درسال2005 ، فقط 65/1 میلیون نفرازساکنین شن ژن، بومی این شهربودند و32/4 میلیون نفررانیز مهاجرانی تشکیل می دادند که بیش ازیک سال دراین شهراقامت داشتند.بیش از 4 میلیون نفرازساکنین شن ژن نیزکمترازیک سال قبل به این شهر مهاجرت کرده بودند. اغلب این افراد درصنایعی به کاراشتغال پیدامی کنند که جهت گیری صادراتی دارند.آنهاتحت شرائط دشوارکاری،به سرعت پیرمی شوند.شرائط کاری درشن ژن، به قدری سخت است که برخی ازمهاجرین، پس ازمدتی، یادرجستجوی کاربه نقاط دیگرمی روند ویابه موطن خود بازمی گردند.اکثراین مهاجرین،قبل ازرسیدن به 30 سالگی، شن ژن زاترک می کنند وتنهاتعداد اندکی ازآنهاتا میانسالی درآنجا باقی می مانند.
اکثریت قاطع این جوانان، ازمناطق فقیرنشین مرکزچین به شن ژن می آیند.آنهاپس ازترک روستاها ومناطق دورافتاده ی مادری خود، جذب زرق وبرق های شهری شن ژن می گردند.مهاجرت این افراد، همچنین انعکاسی از تحولاتی است که درروستاهای چین جریان دارد.کارگران جوان می گویند، مکانیزه شدن کشاورزی( استفاده ازماشین آلات، سموم نباتی ، کودهای شیمیائی وماشین آلات فرآوری محصول)زراعت راآسان کرده است.این پیشرفتهای فنّی، بازده کشاورزی راافزایش ونیازبه نیروی کاررا کاهش داده است.پس ازپیوستن چین به سازمان تجارت جهانی درسال2004، رقابت محصولات کشاورزی خارجی، تولید برخی اقلام کشاورزی( مانند سویا) رابشدت کاهش داد وموجب گردید جوانان روستائی درجستجوی کار، راهی مناطق شهری شوند.
اگردرسال 2006 ازشن ژن عبورمی کردی،به خیل کارگران جوانی برمی خوردی که به شدت توسط کارفرمایان بزرگ وکوچک استثمارمی شدند.کمپانیهای چینی،هنگ کنگی وتایوانی،استثمارکنندگان این نیروی کاربودند که همچنان به کارخود ادامه می دهند.جوانان درازای 15 ساعت کاردرروز مقدارناچیزی دستمزددریافت می کنند وفقط دوساعت اضافه کاری برای آنها منظورمی شود.ازاین 15 ساعت،یک ساعت نیزبرای استراحت وصرف غذا کسرمی گردد.این کارگران، ازخستگی فراوان شکایت دارند امامجبورند همچنان به کارادامه دهند. تعدادی ازاین کارگران،کمتراز15 سال سن دارند.کاررسمی اغلب این کارگران ساعت 30/7 صبح شروع و30/15 به اتمام می رسد اما شیفت بعدی،تاقبل از 30/19 آغازنمی شود ولذا، کارگران شیفت قبلی مجبورند 5/4 ساعت اضافه کاری بدهند که فقط دوساعت برای آنها منظورمی گردد.بطورکلی12 ساعت کارروزانه، پدیده ای عادی در شن ژن محسوب می شود.بسیاری ازاین جوانان ،ازخستگی روحی وجسمی شکایت دارند. شن ژن ازاستثمار وحشیانه ی این کارگران جوان، به سرعت ثروتمند شد. بدین ترتیب،دهکده ی کوچک شن ژن، طی سه دهه، ازیکی ازعادلانه ترین جوامع جهان،به یکی اعادلانه ترین مناطق شهری دنیا تبدیل شد که به سرعت درمسیر قطب بندی اقتصادی گام برمی دارد.سهم بنگاههای بزرگ ازتولید ناخالص داخلی این شهر بیش از50 درصد،سهم نیروی کارکمتراز30 درصد وسهم دولت نیز حدود15 درصد می باشد.شکاف درآمد در شن ژن عمیق ترازدیگرمناطق شهری چین است.شهر شن ژن، درحال حاضر، به ثروتمند ترین شهرچین تبدیل شده است. درگزارشی که اخیراً منتشرشد آمده است که میانگین درآمددر شن ژن 23544 یوان(2843 دلار) می باشد که تقزیباً دوبرابررقم مشابه برای دیگر مناطق شهری چین است. امامقایسه ی سطح درآمد شن ژن باسطح درآمد مناطق روستائی، به نتایج شگفت انگیزتری می انجامد.میانگین درآمددراین مناطق، حدود2500 یوان(300دلار) می باشد. این شکاف عمیق، درکنارکارطاقت فرسا درمزارع چین، میلیونهاجوان روستائی رادرجستجوی زندگی بهتر، روانه ی شن ژن ودیگرمراکزشهری درسواحل جنوبی وشرقی چین می کند که تولید کننده ی بخش عمده ی اقلام صادراتی این کشورمی باشند.افزایش سریع ثروت این شهرها،مستقیماً مدیون تعمیق فقر درروستاها ووجود ارتش عظیم ذخیره ی کار درچین می باشد. یکی ازهر10 نفر جمعیت میلیاردی چین،مهاجرمی باشد.سرمایه داران سراسرجهان،برای استفاده ازاین نیروی کارعظیم وارزان، سرودست می شکنند وبه رقابتی سخت بایکدیگرمشغولند.کمپانیهای بزرگی چون شرکت تایوانی " فاکس الکترونیکز"که قطعات کامپیوتربرای شرکتهای "دل" و "اپل" می سازد،درشن ژن حضورفعال دارند.این شرکت ازسال1993 درشن ژن فعالیت می کند و 240 هزارنفرکارگردارد که قراراست درآینده به 300 هزارنفرافزایش پیداکند.شرکتهای تایوانی، بیشترین حضوررادرشن ژن دارند.این شرکتها بالغ بر30 میلیارددلارازکالاهای صادراتی چین راتولید می کنند.شرکت " لونگ هوا"، بزرگترین قطعه سازجهان، کارخانجات خودرادرزمینی به وسعت چندین کیلومترمربع احداث کرده وساختمانهای متعددی رادرشن ژن ، برای انجام اموراداری به خوداختصاص داده است. مرکزشهر شن ژن، مالامال ازسرویس های بهداشتی وآپارتمانهای مسی است که درسالیان اخیرساخته شده اند.یکی ازاین ساختمانها، مجتمع عظیمی است که به ست 5000 زن کارگر اختصاص یافته است. این مجتمع تنهایکی از48 مجتمع مشابه در شن ژن می باشد.کارگران می تواننددرصورت عدم تمایل به ست دراین مجتمع ها،منازلی رابه پنج تاشش برابرقیمت اجاره نمایند. ازدحام جمعیت دراین مجتمع ها بقدری است که عملاً امکان استراحت از ساکنین سلب می شود.کسانی که دراین مجتمع هازندگی می کنند، اجازه ی پخت وپز ویاپذیرائی ازمیهمان راندارند.حتی اقوام وخویشان این افراد نیز نمی توانند به دیدارآنهابیایند. واحدهای این مجتمع ها،فاقد هرگونه وسائل تهویه ی هوا می باشد ولذا،گرمادرآنجا بیداد می کند.یک جوان باید پس ازاستخدام،یک دوره ی فشرده ی شبه نظامی رابگذراند تا به به مقررات صنعتی آشناشود.افراد متاهل وکودکان، جائی درمجتمع های مسی ندارند وبایددرآپاتمانهای شخصی زندگی کنند.
یک زن کارگرکه از8 صبح تا8 شب کارمی کند، فقط معادل10 ساعت حقوق دریافت می نمایدزیرا2 ساعت برای صرف غذا کسرمی شود.هرسه هفته یکبار، شیفت روزوشب بصورت چرخشی عوض می شود.اغلب کارگران درسلف سرویس کارخانجات غذامی خورند ضمن اینکه اجازه دارند برای خوردن غذا به خارج ازکارخانه بروند.اماآنهابندرت چنین می کنند زیراغذای خارج ازکارخانه بسیارگران تمام می شود.کارگران ساده، فقط هزاریوان(120 دلار)درماه دستمزددریافت می کنند که اضافه کاری آنهارانیزشامل می شود: 50 سنت به ازای هرساعت کار.ساعت رسمی کاردرکارخانجات شن ژن 10 ساعت درروزاست که اگرلازم باشد شنبه ویکشنبه رانیزشامل می شود.تکنیسین هانیز شش روز درهفته را به میزان 12 ساعت درروز کارمی کننداما به ازای هر35 روزکار، ازیک هفته مرخصی برخوردارمی شوند که ازآن برای سفربه زادگاه خویش ودیداربا اقوام استفاده می کنند. اگرکارگرمریض شود به کلینیک شرکت مراجعه می کند واگربیماری وی جدّی باشد به بیمارستان ارجاع داده می شود وشرکت 80 درصد هزینه ی درمان وی رامی پردازد.اگرچه ن ازسه ماه مرخصی زایمان برخوردارند اما اغلب آنها بابچه دارشدن، کارراترک می کنند.کارگران ازحقوق بازنشستگی، ازکارافتادگی وبیمه ی بیکاری برخوردارندامااین حقوق، فقط پس ازحداقل 10 سال کاربه ایشان تعلق می گیرد واگرکارگری دربدو استخدام حقوق مزبورراطلب کند، بلافاصله اخراج می شود.لذا، کارفرمایان، به توصیه ی مقامات اداره ی کار شن ژن،قراردادهای یک ساله با کارگران منعقد می نمایند.دربسیاری ازموارد،کارگرپس از9 سال کاراخراج می شود.اگرهزینه ی استخدام تکنیسین ها ومدیران شرکتهانیزافزایش یابد،آنهاهم درمعرض اخراج قرارمی گیرند.
اگرازکارگران بپرسید که چرامقامات شهری، مقرراتی راکه خود وضع کرده اند، رعایت نمی کنند؟ پاسخ این است که دست مقامات دولتی وصاحبان صنایع دریک کاسه است.مدیران شهر شن ژن ازسوی مقامات مرکزی، فدراسیون سراسری اتحادیه های کارگری وحتی برخی سازمانهای غیردولتی چین،تحت فشارقراردارند تابه شرائط غیرانسانی کاردرکارخانجات این شهرپایان دهند.اماازآنجائیکه 90 درصد شرکتهای فعال درشن ژن تحت مالکیت خارجی است وسرمایه گذاری خارجی برای تداوم رشد اقتصادی 10 درصدی این شهردرسال،ضروری است لذا،مقامات شهری برروی این شرائط دشوارچشم فرومی بندند.درنتیجه،قوانین زیرپا گذاشته می شوند.به همین دلیل است که درچین کمپانیهائی چون" فاکس" به "شرکتهای خون وعرق" معروف شده اند.
معهذا،کارگرانازمزایائی نیزبهره مندند که تحصیل رایگان، خدمات بهداشتی ارزان، آموزش زبان انگلیسی وآموزشهای فنّی حین کار،ازآن جمله می باشند.دربرخی ازشرکتهای بزرگ مانند " هوواوی تکنولوژیز" که محصولات بسیارپیچیدهی الکترونیکی تولید می نمایند، کارگران باید مدرک دانشگاهی داشته باشند. معهذا، برای نخبگان کارگری نیزوضع بسیاردشواراست. " شومینگدا" استاد اقتصاددانشکده ی علوم اجتماعی شن ژن به پدیده ی " فرهنگ تشک" اشاره می کند : هرمهاجربه محض ورود به شن ژن، یک تشک تهیه می کند که آنراهمیشه به همراه دارد وپس ازصرف نهار ویادرمواقعی که زمان کافی برای بازگشت به خانه وجودندارد، ی برروی آن استراحت می کند.اخیراً یک مهندس 25 ساله ی نرم افزار که درشرکت هوواوی کارمی کرد، ازفرط خستگی فوت نمود.این خبرتامدتی دهان بدهان می گشت وحتی دولت چین نیز بیانیه ای دراین مورد صادرکرد.موارد بسیاری ازاین نوع وجوددارد که دررسانه هامنعکس نمی گردد.پدیده ی خستگی ازکار، پدیده ای شایع درچین امروزمی باشد وآثارزیانبارخودرابرذهن وجان روشنفکران، کارگران ماهروساده ی این کشوربرجای گذاشته است.اما وضع درشن ژن، وخیم ترازدیگرنقاط چین است.دربخش غربی این شهر،که کارخانجات تولیدکننده ی اسباب بازی، پوشاک وبرخی اقلام مصرفی دیگردرآنجاقراردارند،وضع بدترازدیگرنقاط شهراست.دراین بخش، کارگران زن، نیروی غالب کارمحسوب می شوند.بااین تفاوت که درکارخانجات تولیدکننده ی وسائل الکترونیک، تعداد ن ومردان برابر ودرکارخانجات پوشاک واسباب بازی، ن ازاکثریت برخوردارند.دراین واحدها، نسبت زن به مرد، هفت به یک است.این ن معمولاً ازدهکده های دورافتاده ای می آیند که دارای فرهنگ مسلط مرد سالاری است.لذا آنها بسیارتوسری خوربوده ونسبت به حقوق خویش نیآگاهند ولذا کمتر لب به شکایت می گشایند.این ن مورد استثماروحشیانه قرارمی گیرند: ساعات کاری بسیارسنگین، شرائط زندگی وحشتناک ، سوء استفاده ی جنسی وحتی مقررات کاری بسیاردشوارترازمردان.
درخارج ازبنگاههای چند ملیتی، محدودیتها اندکی کمتراست.امادراینجانیز "آزادی" به بهای ساعات کاربیشتر، دستمزد وامنیت شغلی کمترحاصل می شود. دریک منطقه ی صنعتی درمرکز شن ژن،20 شرکت بزرگ وکوچک صنعتی وجوددارند که درتملک سرمایه گذاران داخلی اند.این منطقه توسط یک فضای سبز دل انگیز احاطه شده که برای شهر بی روح وکسل کننده ی شن ژن نعمتی بزرگ محسوب می شود. برخلاف کارخانجات بزرگ که گاردهای محافظ مانع ازتماس نزدیک با کارگران می گردند، دراینجا تماس باکارگران به آسانی انجام می شود وکسی مانع عکس گرفتن نمی گردد.ساعت کار کارگران یک چاپخانه دراین منطقه،شبیه به ساعات کاری کارگران فوکس است. آنهاازساعت 9شب تا 8 صبح کارمی کنند وفقط یک ساعت استراحت برای صرف غذا دارند ولذا، اغلب درساعات پایانی کار به شدت احساس خستگی وگرسنگی می کنند.شیفت بعدی نیز ازساعت 8 صبح تا9 شب ادامه دارد که فقط ازیک ساعت استراحت برای نهار برخوردارمی باشد.اما ویژگی بارزاین واحدهای کوچک اقتصادی،عدم وجود تعطیل هفتگی کارگران است. اگرچه کارگران این واحدها، ظاهراً باید 25 روزدرماه کارکنند اما کارماهیانه ی آنها 30 ویا31 روزاست. برخی ازاین کارگران بیش از300 ساعت درماه کارمی کنند ودرآسایشگاههائی که درمحوطه ی کارخانجات احداث شده ودراتاقهای 12 نفره به سرمی برند.آنهابرای زندگی دراین آسایشگاهها 20 تا30 یوان اجاره می پردازند.
معهذا، این کارگران بسیارخوشبخت اند، چون کاری پیداکرده اند.چه بسا جوانانی که به امید یافتن کارراهی شن ژن می شوند وماههارابیکاردراین شهرمی گذرانند. وفورنیروی کار موجب شده که برخی ازاین بنگاهها فقط 580 یوان(70دلار) درماه دستمزد بپردازند که ازاین مقدارنیز 200 یوان به عنوان کمک غذا ومسکن کسرمی گردد.48 دلارباقی مانده، حداقل هزینه برای بقاء درشن ژن محسوب می شود.بسیاری ازکارگران می گویند،این دستمزد شاید برای ن کافی باشد امابرای مردان کافی نیست زیراآنهابیش ازن می خورند، وهزینه های دیگری چون سیگارومشروب نیزدارند. شاید همین مسئله، دلیل کافی برای تمایل کارفرمایان به استخدام ن کارگرباشد.
کارگران شن ژن ازعدم وجود تفریحات وسرگرمی گله دارند. کارگری که ازصبح تاشب درکارخانه ی سازنده ی وسائل الکترونیکی کارمی کند ، خودبه محصولی که تولید می کند دسترسی ندارد.آنهاازطلوع خورشید تاشب کارمی کنند وپس ازبازگشت به منزل، گروه گروه درمقابل تلویزیون مستقر درچایخانه های کوچک چمباتمه زده ویادرمحوطه ی جلوی آسایشگاهها اجتماع کرده وبه صحبت بایکدیگرمی پردازند.درمناطق کارگری شن ژن، از ویدئو، اینترنت وبازی های کامپیوتری خبری نیست.شرائط دشوارکاروزندگی دراین شهر، جائی برای مناسبات پایدارانسانی باقی نمی گذارد.برخی ازاین کارگران که ازدواج کرده اند،زن وفرزند خودرادرسرزمین مادری خویش باقی گذاشته وبه شن ژن آمده اند.آنها هردوسال یکبار به دیدن خانواده ی خود نائل می شوند ونمی توانند آنهاراباخود به شن ژن بیاورند.
معهذا، برخی مردم شن ژن به محدودیتهای فوق تن درنمی دهند.مثلاً بسیاری ازمردم بومی این شهر به آپارتمانسازی درزمینهای کشاورزی خود مبادرت ورزیده وهرواحد آپاتمانی را800تا900 یوان درماه اجاره می دهند.آنهابتدریج به طبقه ای مرفه تبدیل می شوند.برخی ازمردم شن ژن نیز دوره گردی ودست فروشی درخیابانهارابه گردن نهادن به شرائط شاق کاردرکارخانجات صنعتی ترجیح می دهند. تعداد اندکی ازمردم این شهر نیزچایخانه های کوچک دایرکرده ویابه دستفروشی کتاب، سی دی و دی وی دی می پردازند.اغلب این افراد فریفته ی ارزشهای جدید مانند " افسون یک شبه ثروتمند شدن" شده اند.بازاررمانهای عاشقانه، رمزورازموفقیت، وداستانهای پلیسی وی بسیارداغ است. سوء استفاده ی جنسی ازن نیزبسیارشایع است.بسیاری ازن جوانی که ازاقصی نقاط چین راهی شن ژن می شوند، به ورطه ی خودفروشی رسمی یاغیررسمی درکلوپ های شبانه ی این شهر سقوط می کنند. شن ژن سه هزار ی رسمی دارد که هرازچند گاهی توسط پلیس دستگیر وسپس آزاد می شوند.
کارگران شن ژن ازامنیت شغلی برخوردارنیستند. کارفرمایان به کارگران می گویند که آنها داوطلبانه وآزادانه مشغول کارشده اند ولذا،هروقت ازشرائط کاری خود ناراضی بودند می توانند محل کارراترک کنند.شرائط دشوارکاروزندگی درشن ژن تاکنون موجب بروز چندین مورد خودکشی درمیان کارگران گردیده است.نیتی ازحقوق عقب افتاده، علت اصلی برخی ازاین حوادث می باشد.کارگری که دستمزدش 4 ماه عقب افتاده بود،سرانجام دراعتراض به این وضع، خودرابه آتش کشید.چندی قبل نیزفردی قصدداشت باچاقو به کارفرمایش حمله کند.مردم معتقدند که ثروتمندان چینی، میلیونها دلارراازقبل کارگران به خارج ازکشور منتقل می کنند.
دربرخورد بامشکل عقب افتادگی دستمزدها وبه منظور جلوگیری ازگسترش اعتراضات کارگری،اخیراً دستورالعملی ازسوی دولت چین صادرشد که به موجب آن، مقامات محلی باید هرازچند گاهی یکبار، بنگاههای اقتصادی راازنزدیک مورد بازدید قرارداده وبه شکایات کارگران رسیدگی کنند.برروی پارچه ای که برسردر یکی ازکارخانجات شن ژن نصب شده، این نوشته به چشم می خورد : "قانون کاررا اجراکنید! دستمزدهای معوقه را پرداخت نمائید!" کارگران می توانند به اداره ی کارشکایت کنند اما توانائی دولت درحمایت ازحقوق کارگران اندک است.دراین شرائط، فقط اتحادیه های کارگری می توانند به فریاد کارگران برسند.اما موانعی برسرراه این نهاد قراردارد.
اعتراضات کارگری درمیان آندسته ازکارگران که عضو اتحادیه های کارگری نیستند، حالت خودبخودی وکم دامنه بخود می گیرد. هرروزازکم کاری وتوقف محدود کار دربنگاههای اقتصادی شن ژن خبرهائی منتشر می شود. دریکی ازاین اعتراضات، دوهزار کارگر اخراج شدند. حادثه ی دیگربااخراج سه هزارکارگرهمراه بود وترافیک شهررابه مدت یک ساعت مختل کرد.کارگران این شرکت هنگ کنگی تولید کننده ی تجهیزات الکترونیکی، به عدم رعایت قانون حداقل دستمزد توسط کارفرمایان وعقب افتادگی چند ماهه ی حقوق خود اعتراض داشتند. درحادثه ای دیگر،کارگران به اضافه کاری اجباری اعتراض داشتند.آنها می بایست از8 صبح تا نیمه شب کارکنند وبه ازای هرساعت اضافه کاری فقط دویوان دریافت نمایند.پس ازیک هفته، کمپانی مزبور سرانجام باافزایش جزئی دستمزدها وکاهش ساعات کارموافقت کرد اما، کارگران قبل ازدریافت تضمین کتبی، ازبازگشت به سرکارامتناع ورزیدند.بالاخره کمپانی، به انعقاد قرارداد جدید باکارگران تن درداد اما 2100 کارگراعتصابی رااخراج کرد.
البته این شرائط درحال تغییراست.علت این تغییرنیزتشدید فشاردولت وسازمانهای رسمی کارگری بربنگاههای اقتصادی است. اتخاذ برخی تهای جدید توسط دولت، ازجمله کاهش مالیات برمحصولات کشاورزی، یکباردیگر کشت وزرع رابرای کارگران مهاجر جذاب ساخته است.لذا آنها بتدریج به دیارخود بازمی گردند تابه کشاورزی بپزدازند. گروهی نیزدرجستجوی شرائط بهترکاروزندگی، راهی مناطق مرکزی چین می شوند. بدنبال این کارگران، برخی ازبنگاههای تولیدی نیز تاسیسات خودرا به مناطق مرکزی چین منتقل می کنند تاهم ازسطح نازلتردستمزددراین مناطق منتفع شوند، هم دچارکمبود نیروی کارنشوند وهم ازمشوق هائی که دولت چین برای سرمایه گذاری دراین مناطق درنظرگرفته بهره مند گردند. برخی شرکتها نیز خروج ازچین وسرمایه گذاری درویتنام ودیگرکشورهای همسایه رابطورجدی مورد بررسی قرارمی دهند.
معهذا نبایددرباره ی اهمیت این روند مبالغه کردزیراجریان ورود مهاجران جدید جویای کار ازمناطق مرکزی چین به شن ژن ، همچنان ادامه دارد وسطح دستمزددراین شهر، هرچه باشد هنوز ازسطح دستمزددردیگرنقاط چین بالاتراستدرجلوی دزب ورودی کارخانجات فوکس که بزرگترین واحد صنعتی در شن ژن محسوب می شود، هنوز صف طویلی ازداوطلبان کارمشاهده می شود.بسیاری ازاین افراد، نیروهای متخصص وآموزش دیده ای هستند که درانتظارانجام مصاحبه، چندین روز صبورانه درصف باقی می مانند. سن برخی ازاین افراد، بین 15 تا16 سال میباشد. ازآنجائی که حداقل سن قانونی برای کار، 16 سال می باشد لذا، این جوانان پاسخ روشنی درباره ی سن خود نمی دهند وفقط به این جمله ی مبهم بسنده می کنند که " حدود 16 سال " سن دارند.سند سازی برای افزایش سن وسال نوجوانان جویای کار، بسیاررونق دارد.این مهاجرین تازه وارد، فقط یک کوله پشتی همراه دارند که حاوی مواد شوینده ووسائل شخصی است. آنهاباید برای دریافت آموزشهای فنی وحرفه ای ،یک دروه ی 2 ساله را باپرداخت ده هزاریوان طی کنند. دراین مراکزفنی حرفه ای، به هنرجویان زبان انگلیسی، کارباکامپیوتر وتعمیر وسائل الکترونیکی آموزش داده می شود.
باورود روزانه ی خیل کارگران جویای کار،انتظارنمی رود سطح دستمزدها درشن ژن، حداقل درآینده ی نزدیک، افزایش یابد.معهذا بااعمال فشار دولت، حداقل دستمزددرسالیان اخیر،افزایشی چشمگیریافته است.درحال حاضر، کارگران شاغل درشن ژن و شانگهای ، بالاترین دستمزد رادرچین دریافت می کنند. اما کمپانیهای خارجی، تدابیری رابرای مقابله با قانون حداقل دستمزد درپیش گرفته اند که کاستن از ساعات اضافه کاری، افزایش اجاره ی خوابگاهها ئبهای غذا، ازآن جمله می باشد.
کارگران مهاجر، هیچ پشتیبانی جزاتحادیه های کارگری ندارند.سازمانهای مستقل کارگری درچین، غیرقانونی هستند واغلب بصورت زیرزمینی فعالیت می کنند.اتحادیه های تحت کنترل دولت، تنها سازمان کارگری محسوب می شوند که کارگران، اگرچه بااکراه، به آنها روی می آورند.معهذا افرادی که در اتحادیه های رسمی کارخودراجدی می گیرند ودردفاع ازحقوق کارگران ثابت قدم می باشند، کم نیستند. اما بطورکلی، فدراسیون سراسری اتحادیه های کارگری چین( ای.سی.اف.تی.یو) تاکنون دربرخورد بامسائل کارگری ومقاومت کارفرمایان دربرابرخواسته های برحق کارگران، بسیارانفعالی عمل کرده است."نگاه ازبالا" به مسائل کارگری، رویکردی است که اتحادیه های کارگری رسمی چین اتخاذ کرده وهمکاری نزدیک باکارفرمایان رامحور کارخود قرارداده اند. درعین حال، پیگیری مطالبات کارگران درزمینه ی مسکن، بهداشت وآموزش،امنیت شغلی ومقرری بازنشستگی وازکارافتادگی،از مهمترین وظائف این اتحادیه هامی باشد.پس ازآغاز اصلاحات اقتصادی درچین، رهبران اتحادیه های کارگری این کشور، به ابزاردست سرمایه داران داخلی وخرجی تبدیل شده ودرفساد غرق گردیده اند.آنهابه شدت از خصوصی سازی بنگاههای دولتی دفاع می کنند. درمواقعی که بنگاههای خارجی باتشکیل هسته های کارگری درواحد خود موافقت می کنند، رهبران این هسته هاراازمیان عناصرسرسپرده ی خود برمی گزینند.درعین حال، طی ماههای اخیر، جنبش تشکیل هسته های مستقل کارگری دربنگاههای خارجی فعال درچین،سرعت گرفته است.این حرکت درپاسخ به تشدید اعتراضات کارگری ازیکسو و وضرورت تشکیل سازمانهای مستقل کارگری ازسوی دیگر، صورت می گیرد.باتعطیلی بنگاههای دولتی ویاواگذاری آنها به بخش خصوصی،روزبه روزازنفوذ اتحادیه های کارگری رسمی درچین کاسته می گردد.معهذا، نگرش ازبالا، مهمترین مانع برسرراه نزدیکی اتحادیه ها بااقشارپائینی کارگری ونیروی کارمهاجرچین محسوب می شود.رسیدگی به وضع کارگران وشرائط کاری آنها، هنگامی شدت گرفت که مشخص شد درمعادن زغال سنگ وکوره پزخانه های " شانسی" ، و"هونان"، ازنیروی کاربردگان استفاده می شود.اغلب این بردگان، نوجوانانی هستند که یا ربوده شده ویاموردشستشوی مغزی قرارمی گیرند. بسیاری ازاین نوجوانان مورد سوء استفاده ی جنسی وبدرفتاری جسمی قرارمی گیرند.ابعاد هراس انگیز این خبر، شوکی بزرگ بردولت چین وضربه ای سهمگین بروجدان وغرورملی چین واردآورد.این رسوائی،نوک کوه یخ سوء استفاده ازکودکان درچین است که ازآب بیرون آمده است.براساس نتایج تحقیقی که اخیراً منتشرشده، دویست کودک زیر16 سال دریک کارخانه ی سازنده ی تجهیزات الکترونیک در" یانگ هونگ" ، به کاراشتغال دارند. اغلب این نوجوانان، تعطیلات تابستانی خودرابراساس قراردادی که میان مدرسه وبنگاه مزبور منعقد شده، به عنوان کارگربدون مواجب ،دراین واحد سپری می کنند.
درپاسخ به این رسوائی ها، دولت چین قانون جدید کاررا تصویب کرد که درآن حقوق بیشتری برای کارگران، بویژه کارگران موقت ومهاجر، پیش بینی شده وبه اتحادیه های کارگری نیز قدرت چانه زنی بیشتری اعطاء گردیده است.این قانون، پس ازکشمکش های بسیاربانمایندگان سرمایه داران داخلی وخارجی ، به تصویب رسید.دادگاههای چین نیز حمایت ازحقوق کارگران را درموارد مربوط به عدم پرداخت حداقل دستمزد ویاحقوق معوقه، افزایش داده اند.نتیجه ی این اقدامات هنوز مشخص نیست. بدون تردید کمپانیهای بزرگی چون فکس ازاجرای این قانون متضرر می شوند.این کمپانی اعلام کرده است که باکارگرانی که بیش از 8 سال سابقه ی کاردارند، قرارداد دائم منعقد می نماید.به محض اعلام این خبر،ارزش سهام کمپانی مزبوردربورس، بشدت سقوط کرد. کمپانی هوواوی نیزشیوه ی تطمیع وتهدید درپیش گرفته وکارگران باسابقه را راتشویق به کناره گیری ازکارمی کند.تاکنون هفت هزارکارگرباسابقه ی بیش از10 سال مجبوربه استعفاء شده اند.درازای استعفاء، به این کارگران پاداش پایان خدمت ویک ماه حقوق اضافی پرداخت می شود. این کارگران اجازه دارند که مجدداً بصورت پاره وقت به استخدام شرکت درآیند.پس ازتصویب قانون مزبور،بسیاری ازصنایع کارخودرامتوقف کرده وسرمایه ی خویش رااز چین خارج نمده اند.
اخیراً مقامات دولتی باندی راکشف کردند که کودکان رابرای کاردراختیار شرکتهای سازنده ی تجهیزات الکترونیکی وپوشاک در" دونگوان" و "گوانگدونگ" قرارمی داد. درعملیات پلیس، 100 کودک زیر13 سال ازچنگ این باند نجات پیداکرد.دادستانی چین اعلام کرده تحقیق درباره ی هزاران موسسه ی دیگری که کودکان ایالت " سچوان" راربوده وآنهارا برای بردگی دراختیاربنگاههای اقتصادی قرار می داده اند، همچنان ادامه دارد.این تدابیر، نتایج متفاوتی بدنبال داشته است.موارد متعددی از حمله به طرفداران حقوق کارگران درشن ژن گزارش شده وهرروز دفاترسازمانها وگروههای طرفدار کارگران مهاجر دراین شهر، مورد حمله وتخریب قرارمی گیرد.دراین شرائط، اتحادیه ی سندیکاهای کارگری چین نمی تواند کاری جزتعدیل جزئی استثماروحشیانه ی موجود انجام دهد. سندیکالیسم درچین امروز، دستخوش تغییری شگرف گردیده است. تغییرات سریعی که اقتصاد چین ازسرمی گذراند، مهرونشان خودرا برطبقه ی کارگراین کشور باقی گذاشته است.بسیاری ازاین تحولات،درنظراول، به چشم نمی آیند که شاید یکی ازمهمترین آنها، تغییردرگرایشات وتمایلات کارگران باشد.بسیاری ازکارگران جوان،هنوزخودراروستائیان تبعید شده به شهرمی دانند ولی هیچ قصدی نیزبرای بازگشت به زادگاه خودندارند.گروهی ازاین جوانان، بخشی ازدرآمد خودرا برای بستگان خویش می فرستند اما اکثرآنها چنین نمی کنند واین، تغییری عمیق برای جامعه ی سنتی چین به شمارمی رود.نسل قدیمی ترکارگران مهاجر، کاردرشهررا مکمّل کاردرروستا می دانست اما نسل کنونی، آنرایک حرفه تلقی می کند واین به معنی شهر نشینی دائمی صدها میلیون جوان روستائی وقطع میلیاردها یوان وجه ارسالی به روستاهاست.
بیگانگی جوانان ازروستا ازیکسو وعدم جذب کامل آنها درشهرها ازسوی دیگر، به یک بحران بزرگ اخلاقی ومعنوی درجامعه ی امروز چین تبدیل شده است.حتی یک تکنیسین خوش لباس مسلط به زبان خارجی که جزء اقشارمتوسط شهری قرارمی گیرد وبرای تعمیرماشین آلات دائماً وباهزینه ی شرکت، به اقصی نقاط کشورسفرمی کند،هیچگاه اصالت روستائی خودراازیاد نبرده وزندگی سخت بستگان خویش رادرروستافراموش نمی کند.خانواده ی این تکنیسین، احتمالاً هنوزدرروستاباقی مانده وازطریق فروش تخم مرغ وپرورش ماکیان زندگی می گذرانند. چنین خانواده ای بیش ازپنجاه هزاریوان خرج تحصیل فرزند خودکرده اند.
شعاردولت چین مبنی برایجاد یک جامعهی همگن ویکدست ازطریق کاهش تنش های اجتماعی، تاکنون نتوانسته است اقشارمتوسط جامعه راجلب نماید.جامعه ی چین، تشنه ی تغییرات رادیکال اجتماعی است.بحران درمناطق روستائی، فساداداری، شرائط دشوارکار،تعمیق فاصله ی طبقاتی، فقدان کنترل ونظارت دموکراتیک، وحتی مواضع دولت درقبال برخی مسائل جهانی ، همگی حاکی ازوجود یک بحران فراگیردرارکان جامعه ی چین است.درحال حاضر، یک تاپنج درصد جمعیت چین ازمواهب زندگی بهره مندند درحالیکه 50 درصد مردم این کشورازمواهب مزبوربی نصیب مانده اند.بعلاوه، تبعیض جغرافیائی نیزدرچین بیداد می کند. شرق چین ، مانند اروپاوآمریکاست وغرب این کشور، به آفریقا می ماند.نارسائیهای آموزشی، بهداشتی ومسکن برای نسل جوان چین بسیاردردناک است.درب آموزش عالی برروی جوانان روستائی بازاست اماوضع دانشگاهها و موسسات آموزش عالی این کشور، بسرعت درحال افول است.کالج ها، انواع واقسام شهریه ازدانشجویان می گیرند وخیل عظیم فارغ التحصیلان، بیکارمی مانند ومجبورند برای گذران زندگی، به مشاغل پستی چون کاردررستورانها بپردازند.امابرخی ازاین جوانان، به وضع موجود تن درنمی دهند.چندی پیش ، شورشهای دانشجوئی در ایالت " ژنگ ژو" و " هنان" بوقوع پیوست.ده هزاردانشجو که ازکاهش ارزش مدرک دانشگاهی خود روبرو شده بودند،ازپرداخت شهریه وحضوردرامتحانات سرباززده وبه تاسیسات دانشگاهی وشهری خساراتی وارد کردند. حتی آندسته از جوانان چینی که ازآگاهی طبقاتی برخورداربوده وازمسائل اجتماعی وجهانی نیز کم وبیش مطلعند،شناخت دقیقی ازتاریخ انقلاب سوسیالیستی درچین ندارند.کارگران جوان، اصولاً دوره ی مائوتسه تونگ وانقلاب فرهنگی رادرک نکرده ودردوران اصلاحات سرمایه داری رشد کرده اند.این فراموشی تاریخی، نتیجه ی تهای حزب ودولت چین دردوران پس ازمائو وتاکیدآنهابرجنبه های ناسیونالیستی میراث مائوست.یکی ازکادرهای جوان حزب کمونیست چین اخیراً گفت :" کارگران مهاجر، حتی نمی توانند دوران سوسیالیستی رادرخواب ببینند زیراچیزی ازاین دوره نمی دانند." .
درحال حاضر، گرایشات مختلفی درمیان نسل جوان چین به چشم می خورد : نیل به دموکراسی ازطریق تقویت مکانیسمهای انتخاباتی،مبارزه باانحصارطلبان حاکم برکشور، ورعایت آزادی وشفافیت دررسانه ها. اماجوانان تحصیلکرده ای که بیشترباتاریخ کشور وانقلاب آشناهستند، مشی ای رادیکالتر اتخاذ می کنند.آنها دوران سوسیالیسم رابا وضع فعلی مقایسه کرده ووضع زندگی کارگران را دراین دودوره به نقد می کشند.به گفته ی یک کادرحزبی،80 درصد کارگران نسل قبل،خواستاربازگشت به عصرمائو می باشند. به نظرآنها، انقلاب فرهنگی، سمبل حاکمیت طبقه ی کارگربرچین بود.درآن زمان تفاوت چندانی میان کارگروکارفرما وجود نداشت وهمگی خودرامالک بنگاه اقتصادی می دانستند.واحدهای تولیدی به کارگران خود مسکن ، آموزش وبهداشت رایگان عرضه می کردند.به گفته ی یک کادرحزب کمونیست چین ، " مردم امروزچین، پولدارترازمردم دیروزاند اما، مرفه ترنیستند. جامعه ی چین درحال انفجاراست.وضع درروستاها بدترازشهرهاست.روستائیان برسردوراهی مرگ وزندگی قرارگرفته اند."
نسل جوان چین، یکی ازپرافتخارترین میراث های انقلابی جهان راداراست.افراد بسیاری هستند که هنوز دستاوردهای انقلاب سوسیالیستی رابه یاددارند وآن رابه جوانان منتقل می کنند.ازسوی دیگر، شرائط جامعه ی چین بسرعت درحال تغییراست ولذا، انتظارنمی رود که ت حزب ودولت این کشور درمورد ایجاد یک " جامعه ی همگن" قابل حصول باشد.جهان درآینده، صدای جوانان چینی رارساتر ازگذشته خواهد شنید.آنها یکباردیگر دنیارا خواهند لرزاند.
fmohammadhashemi@ yahoo.com
www.fmohammadhashemi.blogfa.com

FMOHAMMADHASHEMI.BLOGFA.COM

ف.م.هاشمی

حزب کمونیست ازپارلمان عراق خارج شد

ایران : افول عمق استراتژیک

" حموشیم " : ائتلاف زنان برای صلح